اصول تمرکز حواس چیست ؟

تمرکز حواس

قسمت اول

?What are the basics of mindfulness

تمرکز حواس به چه دردی میخوره؟

بدون شک یکی از ضروری ترین و مهم ترین پیش نیازهای موفقیت در مطالعه و یادگیری، داشتن تمرکز حواس است.

به طور کلی تمرکز حواس ارتباطی تنگاتنگی با موفقیت شما در هر زمینه ای دارد.

اگر بخواهید در مطالعه اثر بخش و مفیدی داشته باشید یا در شغل خود موفقیت‌های چشم گیری بدست آورید

و یا در عبادت حضور قلب و خلوص داشته باشید، در تمام این حالات شما نیازمند تمرکز حواس خود خواهید بود.

دانش آموزی که ۱۲ ساعت در روز درس می‌خواند…

در طول سال‌ها مشاوره با دانش آموزان و دانشجویان ، متوجه شده ام که یکی از دلایل اصلی شکست برخی از آنان در تحصیل، عدم تمرکز حواس است.

افراد زیادی را دیده ام که با وجود ساعات مطالعه بسیار بالا، نتایج بسیار ضعیفی داشته اند.

چند سال قبل یک دانش آموز فارغ التحصیل داشتم که با وجود معدل بالا و ساعت مطالعه روزانه ۱۲ ساعت، نتایج بسیار ضعیف و دور از انتظاری در آزمون‌های آزمایشی کسب می‌کرد.

وقتی که در یک جلسه مشاوره از جزئیات مطالعه و نحوه درس خواندن او پرسیدم و سبک عملکرد او را آنالیز کردم

متوجه شدم مشکل اساسی او در عدم تمرکز حواس است که راندمان کار او را به شدت پایین می‌آورد.

یعنی از ۱۳ ساعت مطالعه و زحمت او ، فقط ۳ الی ۴ ساعت مطالعه مفید بوده و بقیه لحظات به فکرهای بی ربط و حواس پرتی گذشته است.

حتما از مطلب (( روش مطالعه زبان )) هم دیدن کنید.

ارتباط تمرکز و حافظه

یک نکته بسیار مهم در خصوص تمرکز حواس، ارتباط عمیق تمرکز با حافظه و میزان یادگیری شما می‌باشد.

شاید برای بسیاری از شما پیش آمده باشد در حالی که کلیدهای شما در دستتان می‌باشد و یا عینک روی چشمتان است

با نگرانی به دنبال آن می‌گردید ، یا در حال مکالمه با تلفن همراه خود در جستجوی آن در گوشه و کنار منزل بوده اید.

( این که عینک رو چشمم باشه و دنبالش بگردم برای من زیاد اتفاق افتاده! )

این نوع فراموشی‌ها عمدتا به دلیل عدم تمرکز حواس است.

حتما نون بخر…

گاهی اوقات مادر خانه به همسر و پسرش توصیه میکند که در راه برگشت به خانه حتما نان بخرند،

اما هر دوی آن‌ها هنگام نهار با دستان خالی و بدون نان به منزل می‌آیند.

اینجا مادر با ناراحتی و نگرانی فکر می‌کند فرزندش دچار آلزایمر شده و نگران او می‌شود!

و یا با خود میگوید : (( یعنی حرف من ارزش گوش کردن نداشت ؟! )) و از این موضوع دلگیر می‌شود،

در حالی که مشکل اصلا از حافظه نیست و مقصر اصلی نداشتن تمرکز فرزند و همسر در زمان صحبت با مادر خانه است.

هنگامی‌که مادر به فرزند یا همسرش برای خرید نان توصیه می‌کرده ، فکر آنها به موضوعی دیگر متمرکز بوده

و اصلا این مطلب وارد حافظه آنها نشده است.

گاهی اوقات افرادی به من مراجعه می‌کنند و از فراموشی شدید خود ابراز نگرانی می‌کنند

و می‌گویند بسیاری از مطالب عادی و روزمره خود را نیز فراموش می‌کنم.

همانطور که توضیح دادم در بسیاری از مواقع ، این مشکل از حافظه نیست بلکه یک هیجان شدید عاطفی

که معمولا از اتفاقات ناگوار به وجود می‌آید ، باعث شده شما تمرکز کافی نداشته باشید و مطالب را فراموش کنید.

پس اگر می‌خواهید حافظه خود را تقویت کنید، قدم اول افزایش تمرکز حواس است.

هنوز مقاله (( ماهیت دروس )) را مطالعه نکرده اید؟؟؟

تعریف تمرکز حواس

یکی از دلایلی که بسیاری از ما از تمرکز کافی برخوردار نیستیم، تعریف غلط از این مفهوم مهم و کلیدی است.

ما فکر می‌کنیم تمرکز حواس یعنی اینکه در یک زمان طولانی، فقط و فقط به یک موضوع فکر کنیم .

در حالی که واقعیت این است که تمرکز صددرصدی بر یک موضوع، در زمانی بیش از ۳ تا ۴ ثانیه امکان پذیر نیست.

پس باور داشته باشید تمرکز حواس یک امر نسبی است. همین که بتوانید عمده توجه خود را بر یک موضوع منعطف نمایید،

یعنی از تمرکز خوبی برخوردار هستید. همین اصلاح نگرش باعث می‌شود از وسواس‌های فکری رهایی پیدا کرده

و با آرامش و تمرکز بیشتر و بدون توقع تمرکز ۱۰۰% به مطالعه پرداخته و موفق شوید.

 نگران نباشید!

تمرکز حواس یک امر اکتسابی است. فکر نکنید که شما ذاتا بدون تمرکز به دنیا آمده اید و مجبور هم هستید بدون تمرکز از دنیا بروید!

بدون شک با رعایت نکات مطرح شده در این مقاله می‌توانید میزان تمرکز خود را تا حد بسیار زیادی افزایش دهید.

موانع تمرکز حواس را بشناسید!

برای داشتن تمرکز حواس ، قبل از هر کاری لازم است موانع آن را برطرف کنید .

می‌توان موانع تمرکز را به دو دسته کلی موانع درونی و بیرونی تقسیم کرد.

موانع بیرونی تمرکز شامل هر عاملی در فضای اطراف شماست که منجر به حواس پرتی می‌گردد.

تلفن همراه ، تلویزیون، صدای پیام‌های دریافتی ، سر و صدای کوچه و… همه و همه می‌توانند

باعث حواس پرتی و عدم تمرکز شما گردند .

خبر خوب این است که حذف موانع بیرونی تمرکز، کار بسیار راحتی است.

فقط کافی است تصمیم قاطعی برای موفقیت داشته باشید .

همین الان تلویزیون را خاموش کنید. پنجره اتاق را ببندید.

گوشی تلفن همراه خود را در حالت سکوت قرار داده و آن را از محیط مطالعه خود خارج کنید.

بله درست خواندید…باید تلفن را از محل مطالعه خود خارج و یا بهتر است که آن را خاموش کنید.

این خروج تلفن همراه بسیار مهم است، چون حتی لرزش تلفن همراه یا چشمک‌های آن نیز

شما را از یک پیام جدید آگاه کرده و هر پیام آغازی است برای یک حواس پرتی و شکسته شدن تمرکز شما.

حتی ممکن است هیچ علامتی از تلفن دریافت نکنید اما طبق عادت همیشگی،هر چند دقیقه یک بار دست شما به سراغ آن خواهد رفت.

پس تلفن همراه خود را بیرون از محیط مطالعه قرار دهید.

موسیقی ، یک عامل ضد تمرکز حواس

یکی از سوالات همیشگی دانش آموزان این است که آیا گوش دادن به موسیقی برای تمرکز حواس خوب است یا نه؟

جواب این است که اگر واقعا می‌خواهید با تمرکز مطالعه کنید، صدای موسیقی را حذف کنید.

موسیقی یک عامل بیرونی برهم زننده تمرکز حواس است که اگر بی کلام باشد قدرت تخریب آن ۲۸ برابر می‌شود.

اگر به شدت عادت به گوش دادن موسیقی در زمان مطالعه دارید حتما موسیقی بی کلام و ملایم گوش کنید.

البته توصیه اکید ما حذف کامل هر نوع موسیقی در فضای مطالعاتی است چون صدای موسیقی،

هرچند آرام و دلنواز باشد ، باز هم به صورت یک ورودی اطلاعات ( یا حتی نویز محیط ) عمل می‌کند.

و مغز شما به عنوان یک پردازشگر باید تمام ورودی‌های خود را تحلیل و آنالیز کند

پس بخشی از تمرکز حواس سهم موسیقی می‌شود و خود به خود میزان تمرکز و توجه شما به متن درس را کاهش خواهد داد.

ضمنا هنگامی‌که شما همزمان با مطالعه به موسیقی گوش می‌دهید،

صدای موسیقی و اطلاعات درس به صورت همزمان وارد مغز می‌شوند که این منجر به شرطی شدن ذهن شما می‌گردد.

حال در سر جلسه امتحان که خبری از آن نوای موسیقی نیست ، احتمال فراموشی شما افزایش می‌یابد.

پس شک نکنید موسیقی نه تنها کمکی به تمرکز حواس شما نخواهد کرد بلکه بدون شک شرایط را برای شما بدتر نیز خواهد کرد.

موانع درونی تمرکز حواس

اما بسیار خطرناک تر از موانع بیرونی، عوامل مزاحم درونی هستند که مانع تمرکز حواس شما می‌شوند.

خستگی ، اضطراب، پرش فکر ، نگرانی و هیجان مثال‌هایی هستند از همین عوامل که لازم است

برای داشتن یک مطالعه موفق و اثر بخش همراه با تمرکز ، آن‌ها را از میان بردارید.

برای اینکه بتوانید در کارهای خود موفق بوده و از قدرت حافظه خود به خوبی بهره ببرید،

باید حتما بتوانید هیجانات و افکار درونی خود را کنترل نمایید.

ادامه دارد…

در قسمت دوم می‌خواهیم به راه کار‌ها  و تمرینات افزایش تمرکز بپردازیم.

حتما از سایت (( شیمی‌۱۰۰ )) دیدن کنید.